Is het halalvlees of halal vlees?

Antwoord: "in overeenstemming met de islamitische voorschriften voor voedselbereiding", de definitie van halal volgens de Van Dale. Halal is ingeburgerd als term, het staat ook in onze officiële Woordenlijst. Dat betekent dat we het woord aaneenschrijven in samenstellingen: halalvlees, halalkeurmerk, halalburger ...

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal)

Vraag: Is het ramadan of Ramadan?

Antwoord: Aangezien ramadan eigenlijk gewoon verwijst naar een maand van de Islamistische kalender, krijgt het geen hoofdletter. In het Nederlands schrijven we maanden namelijk nooit met een hoofdletter. Bovendien verwijst ramadan ook naar een periode en niet naar een dag. Denk maar aan periodes zoals carnaval en vasten, die krijgen ook een kleine letter. Het einde van de ramadan, het Suikerfeest, krijgt dan weer wél een hoofdletter. Het is dan ook een feestdag.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal)

Vraag: Is het OK, oké of okay? Of nog iets anders?

Antwoord: Een (stop)woordje dat we zó vaak gebruiken, maar weet je ook wat de correcte spelling is? Volgens Team Taaladvies kunnen enkel 'oké' en 'OK' door de beugel. De andere varianten die je soms ziet opduiken (okay, O.K., o.k., ok en okee) zijn niet correct. Oké?

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal)

Vraag: Is het 'oudjaar' of 'Oudjaar'?

Antwoord: We schrijven niet-officiële feestdagen met een kleine letter. Het is dus oudjaar en niet Oudjaar. Ook oudejaar en samenstellingen met oudjaar, zoals oudejaarsavond, schrijf je dus met een kleine letter.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal)

Vraag: Is het door de band genomen of door de bank genomen?

Antwoord: wat die ene docent op je vroegere universiteit ook mag beweren, de beide uitdrukkingen zijn correct! Al is er wel een licht verschil in het gebruik in Vlaanderen en in Nederland. In Vlaanderen zeggen we vooral 'door de band (genomen)'. Onze noorderburen vinden 'door de bank (genomen)' dan weer een beter alternatief.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Hoe schrijven we samenstellingen met 'out of office'?

Antwoord: De afgelopen weken werden er nogal wat out-of-officeberichten klaargezet. Maar de boodschap wordt niet altijd correct gespeld ... Je bent out of office, maar je stelt een out-of-officebericht in. In samenstellingen met out of office (dat overigens nog niet in de Woordenlijst staat) zet je dus koppeltekens. Het tweede deel van de samenstelling schrijf je vast aan 'office', tenzij de klinkers botsen.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'iets ligt me na aan het hart' of 'iets ligt me nauw aan het hart'?

Antwoord: Ze zijn allebei juist! Er is misschien een licht verschil tussen Vlaanderen (nauw) en Nederland (na), maar de uitdrukking betekent in de twee gevallen hetzelfde: iets wat je dierbaar is.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'al met al' of 'al bij al'?

Antwoord: De beide uitdrukkingen zijn correct. 'Al bij al' komt wel meer voor in Vlaanderen, terwijl je 'al met al' meer hoort in Nederland. Al bij al is er dus geen probleem ;-).

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘hoelang’ of ‘hoe lang’?

Antwoord: we schrijven 'hoe lang' in twee woorden als we verwijzen naar een lengte of een afstand: Hoe lang is die tuinslang?
'Hoelang' in één woord duidt een tijdsduur aan: Hoelang blijf je op het feest?

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'plaats' of 'plek'?

Antwoord: Onlangs stootte ik online op een discussie over 'plaats' en 'plek'. Sommige taalgebruikers hebben het moeilijk met 'plek' en andere voelen dan weer het verschil niet. Wat wel vaststaat, is dat 'plek' vaak informeler overkomt, maar het is alleszins niet fout. Goed nieuws dus: je mag 'plaats' en 'plek' door elkaar gebruiken, maar wees wel consequent.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'geduld oefenen' of 'geduld uitoefenen'?

Antwoord: We zien en horen de beide vormen door elkaar. Toch is alleen 'geduld oefenen' de enige juiste vorm. Het is een zogenaamde vaste verbinding. Je combineert 'geduld' dus altijd met het werkwoord 'oefenen' in deze context.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website.(Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'chic' of 'chique'?

Antwoord: Chic en chique bestaan allebei in het Nederlands. ‘Chic’ klinkt als ‘sjiek’ en ‘chique’ als ‘sjieke’. Chique is dus de verborgen vorm. Je zegt dus een chic hotel, maar een chique feesttafel. Goed om te weten: de vorm ‘sjiek’ is geen aanvaard algemeen Nederlands.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'een beslissing maken' of 'een beslissing nemen'?

Antwoord: We zien vaak verschillende werkwoorden opduiken in combinatie met 'een beslissing'. Maar alleen 'een beslissing nemen' is correct. 'Een beslissing maken' komt uit het Engels, maar is in het Nederlands niet correct. Verwarring vermijden? Gebruik dan gewoon het werkwoord 'beslissen'.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Schrijven we gebolwerkt of bolgewerkt?

Antwoord: Soms ontstaat er verwarring met het voltooid deelwoord van 'bolwerken'. We lezen dan bolgewerkt*, naar analogie met 'gewerkt', het voltooid deelwoord van werken. Maar het enige correcte voltooid deelwoord van 'bolwerken' is gebolwerkt. Het werkwoord 'bolwerken' is namelijk geen scheidbaar werkwoord.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Schrijven we 'hobby’s' of 'hobbies'?

Antwoord: Soms zijn we in de war als we het meervoud moeten schrijven van een woord dat eindigt op ‘y’. Dat komt vaak door de invloed van het Engels op onze taal en taalverwerving. In het Engels schrijven we namelijk hobbies en babies. Een meervoud op -ies dus.

Maar in het Nederlands is alleen de meervoudsvorm met apostrof (') + s juist. De apostrof is namelijk nodig om de lange klank te behouden. In onze taal schrijven we dus: hobby's, baby's, buggy's, dandy's, dummy's, ferry's, jury's, lolly's, penalty's, policy's ...

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Hoe schrijven we samenstellingen met 'Rode Kruis'?

Jammer genoeg zagen we het Rode Kruis de jongste dagen en weken weer vaak in het nieuws verschijnen door de overstromingen die ons land hebben geteisterd. Ook in de geschreven media waren termen rond het Rode Kruis trending. Maar helaas niet altijd correct gespeld. Vandaar dat we hier nu even stilstaan bij de schrijfwijze van samenstellingen met 'Rode Kruis'. Want hoe werkt dat ook alweer?

Antwoord: In samenstellingen met 'Rode Kruis' behouden we de hoofdletters en de spatie, aangezien ze deel uitmaken van de officiële naam van een organisatie. Het tweede deel van de samenstelling schrijven we vast aan 'Kruis'. Zo schrijven we dus Rode Kruisvrijwilliger, Rode Kruispost, Rode Kruisauto, Rode Kruisziekenhuis ... Vind je dat toch niet zo leesbaar? Gebruik dan een koppelteken: Rode Kruis-vrijwilliger, Rode Kruis-post, Rode Kruis-auto, Rode Kruis-ziekenhuis.

Onthoud dat *Rode-Kruispost of *Rode Kruis post sowieso fout zijn. Want bij *Rode-Kruispost respecteer je de oorspronkelijke naam van de organisatie niet en bij *Rode Kruis post in drie woorden kun je niet afleiden of het om een samenstelling gaat of niet.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het "zo'n evenementen" of "zulke evenementen"?

Antwoord: Het enige juiste is "zulke evenementen". We gebruiken "zulke" altijd bij zelfstandige naamwoorden in de meervoudsvorm. "Zo'n" gebruiken we dan weer bij zelfstandige naamwoorden in de enkelvoudsvorm.

Ezelsbruggetje: "zo'n" is de verkorte vorm van "zo een". "Zo een" kun je dan ook niet combineren met een meervoudsvorm: *zo een evenementen kunnen we niet zeggen.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'stadia' of 'stadions'?

Antwoord: In deze EK-versie van het Tr@dvies vragen we ons af wat nu het correcte meervoud is van '(voetbal)stadion'? De enige juiste meervoudsvorm is 'stadions', want 'stadia' is het meervoud van 'stadium'. ‘Stadiums’ bestaat dan weer niet in het Nederlands.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Wat met de termen ‘holebi’ en ‘LGBTIQ(+)’ in samenstellingen?

Antwoord: De term holebi kennen we allemaal al een tijdje. Holebi is dan ook al een hele tijd opgenomen in de Woordenlijst en de Van Dale. Omdat de term ‘ingeburgerd’ is, schrijven we samenstellingen met holebi dan ook aan elkaar. Alleen als er verwarring kan ontstaan door de woorden aaneen te schrijven of als de klinkers botsen, schrijven we een koppelteken. We schrijven dus:

holebikoppel, holebirechten, holebihuwelijk, holebigemeenschap, maar wel holebi-jeugd omdat je de ‘i’ en de ‘j’ ook als een ‘ij’ kunt lezen

Hoe zit het dan voor de termen LGB, LGBT, LGBTI, LGBTIQ en LGBTIQ+?

Het zijn letterwoorden die dienen om seksuele, gender- en geslachtsdiversiteit aan te duiden. (L = lesbisch, G = gay (homo), B = bi+, T = trans(gender), I = intersekse, Q = queer of questioning (zoekend). De plus staat voor alle personen en groepen die niet onder 1 van de genoemde letters horen (bron: https://cavaria.be/woordenlijst).

Sinds 2014 (LGBT) en sinds 2019 (LGBTI, LGBTIQ en LGBTIQ) vinden we deze letterwoorden terug in de Van Dale. In de Woordenlijst kunnen we ze dan weer (nog) niet bespeuren. Omdat letterwoorden afkortingen zijn, schrijven we ze dus sowieso met een koppelteken. Ook als de afkorting eindigt met het plusteken. We schrijven dus:

LGBTI-gemeenschap en LGBTIQ+-vereniging

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘antivaxer’ of ‘antivaxxer’?

Antwoord: We zien het woord overal opduiken tegenwoordig. Maar de enige juiste schrijfwijze in het Nederlands is antivaxer, met één x. Een dubbele x bestaat namelijk niet in het Nederlands. Denk maar aan andere woorden met een x zoals 'mixer' en 'luxe'. Die schrijven we ook niet met een dubbele x.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'evengoed' of 'even goed'?

Antwoord: 'evengoed' en 'even goed' bestaan allebei. Zoals vaak het geval is, is er ook hier een betekenisverschil. 'Even goed' in twee woorden kun je gebruiken om een vergelijking ('net zo goed') uit te drukken.

Bv. Die school is even goed als de andere school in de stad.

'Evengoed' in één woord betekent iets anders. Het is een synoniem voor 'zonder dat het verschil uitmaakt'.

Bv. Op vakantie hadden we slecht weer. We hadden evengoed thuis kunnen blijven.

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'zonnepaneel' of 'zonnenpaneel'?

Antwoord: Het juiste antwoord op deze brandend actuele vraag is 'zonnepaneel', zonder tussen-n. Ook in andere samenstellingen met 'zon' schrijf je altijd 'zonne' (zonder 'n' aan het einde). Een handig ezelsbruggetje is dat er maar één zon is en je dus nooit 'zonnen' in het meervoud hoeft te schrijven (behalve als je zonnebaden bedoelt ;)).

Meer Tr@dvies? Contacteer ons dan op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op onze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'online winkel' of 'onlinewinkel'?

Antwoord: Beide opties zijn mogelijk. Het hangt ervan af welke focus je wil leggen. 'Online' is een bijvoeglijk naamwoord. Daarom staat het los van het zelfstandig naamwoord 'winkel'. Bij 'online winkel' krijgen de beide woorden dan ook de nadruk.

'Online' kun je natuurlijk ook gebruiken in een samenstelling: dan schrijf je het wel vast aan het tweede deel van de samenstelling (winkel). Bij 'onlinewinkel' ligt de nadruk wel op 'online'.

Ook Tr@dvies nodig? Contacteer ons dan op info@tradromanicae.be (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het "cadeau's" of "cadeaus"?

Antwoord: Het enige juiste antwoord is "cadeaus", met de s eraan vast. We gebruiken hier geen apostrof, want je kan "cadeaus" niet verkeerd uitspreken. Je schrijft dus ook "bureaus" en niet "bureau's".

Soms zie je ook de vernederlandste versie "kado" opduiken. Het meervoud zou dan wél "kado's" zijn, met apostrof (anders zou je kunnen twijfelen aan de uitspraak). Maar het woord "kado" staat niet in het Groene Boekje en is dus (nog) geen Standaardnederlands.

Ook graag een kort en bondig antwoord op je taalvraag? Contacteer ons dan voor meer Tr@dvies op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op onze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 'ebook', 'e-book', 'E-book', 'e-boek' of 'Ebook'?

Antwoord: Samenstellingen met 'e-' zoals in het voorbeeld hierboven schieten de jongste jaren als paddenstoelen uit de grond. Alles lijkt wel een 'e-variant' te hebben. Juist is deze formule: [kleine letter e] + [koppelteken] + [tweede deel van de samenstelling met een kleine letter (behalve als het een afkorting is)].

We schrijven dus:

e-banking, e-consult, e-learnen, e-business, e-commerce, e-bankieren, e-boeklezer, e-booklezer, e-commerce, e-governance, e-government, e-bike, e-card, e-fiets, e-kaart, e-health en e-ID (want ID = afkorting)

In de bovenstaande reeks was het je misschien ook opgevallen dat bepaalde Engelse termen ook een Nederlandse variant hebben. Dat is meer en meer het geval. Ook voor e-book bestaat er intussen een Nederlandstalig equivalent: e-boek. Er zijn dus twee juiste antwoorden op de vraag van deze maand!

Ook graag een kort en bondig antwoord op je taalvraag? Contacteer ons dan voor meer Tr@dvies op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op onze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘informeren' of 'zich informeren'?

Antwoord: 'Zich informeren’ komt letterlijk uit het Frans (s'informer). Het is een gallicisme dat je zó vaak hoort en leest dat het op de duur niet meer fout klinkt. In het Nederlands gebruiken we enkel ‘informeren’ (zonder zich) in de zin van ‘inlichtingen vragen’.

Je kunt wel de volgende uitdrukkingen gebruiken:

• zich laten informeren

• ergens naar informeren

• zich de hoogte stellen van iets

Meer Tr@dvies? Contacteer ons dan op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op onze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘het kind waarmee’ of ‘het kind met wie’?

Antwoord: In de spreektaal zie je meer en meer dat er naar personen (hier: het kind) wordt verwezen met ‘waarmee’. Ook in informele schrijftaal is dat het geval. Eigenlijk is ‘waarmee’ bedoeld om te verwijzen naar voorwerpen, en dus niet naar personen. Maar een taal evolueert en dus ook het gebruik van ‘waarmee’.

In zakelijke geschreven teksten is het wel nog steeds beter om te verwijzen naar een persoon met ‘met wie’. Zo kun je namelijk een onderscheid maken tussen een persoon en een voorwerp. Je kunt wel nooit verwijzen naar een voorwerp met ‘met wie’. Dat wordt duidelijk in de onderstaande voorbeelden. Denk dus altijd goed na wanneer je verwijst en stel jezelf de volgende vraag: verwijs ik naar een persoon of naar een voorwerp?

Voorbeelden:

• Het kind waarmee/met wie je op reis gaat. (‘met wie’ geniet de voorkeur, aangezien het kind een persoon is)

• De koffer waarmee/*met wie je op reis gaat. (waarmee is de enige correcte keuze, aangezien het om een voorwerp gaat)

• De persoon waarmee/met wie je bent getrouwd. (‘met wie’ geniet de voorkeur, aangezien ‘de persoon’ geen voorwerp is)

• De stofzuiger waarmee/*met wie je stofzuigt. (waarmee is de enige correcte keuze, aangezien het om een voorwerp gaat)

Meer Tr@dvies nodig? Contacteer ons dan via info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Is het bureau of bureel?

Antwoord: Toen ik tijdens mijn middelbareschooltijd (in één woord!) werkte als student in de plaatselijke supermarkt huiverde ik al van het opschrift 'bureel' dat ik op de deur van het kantoor van de gerant zag hangen.

Dat bleek terecht: bureel is ouderwets, formeel en helemaal niet meer gebruikelijk (ook toen niet ;)). Het is geen standaardtaal. Waarom moeilijke woorden gebruiken als je ook gewoon kantoor of bureau kan zeggen?

Opmerking:

• Ook het meubel waaraan we werken in onze werkkamer is geen bureel, maar een bureau.

Je mag bureel dus door de papierversnipperaar halen en uit je woordenschat deleten.

Meer honger naar Tr@dvies? Contacteer ons vrijblijvend via info@tradromanicae.be. Wij kunnen je Tr@dvies op maat geven. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Wanneer is het ‘geraken’ of ‘raken’?

Antwoord: Goed nieuws! Het Vlaams aanvoelende ‘geraken’ behoort wel degelijk tot de standaardtaal in ons land. In Nederland is wel enkel ‘raken’ correct. Raken is dan ook standaardtaal in zowel Vlaanderen als Nederland. En voor het voltooid deelwoord verandert er niets: het is voor de beide werkwoorden ‘geraakt’.

Voorbeelden:

• In het begin van de coronacrisis was het moeilijk om aan wc-papier te geraken/raken.

• Corona maakt het voor veel mensen moeilijk om in slaap te geraken/raken.

• Drie jongeren geraakten/raakten gewond tijdens een opstand.

Toch enige twijfel? Of liever een alternatief? Gebruik dan een ander specifiek werkwoord.

• In het begin van de coronacrisis was het moeilijk om aan wc-papier te komen.

• Corona maakt het voor veel mensen moeilijk om de slaap te vatten/om in slaap te vallen.

Meer Tr@dvies nodig? Contacteer ons dan vrijblijvend via info@tradromanicae.be en ontdek hoe we Tr@dvies op jouw maat kunnen geven. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Een woordje uitleg over ‘quarantaine’

Naast alle mogelijke samenstellingen en nieuwe woordcombinaties met ‘corona’ (zie ook het Tr@dvies van vorige maand hieronder) duikt ook het woord ‘quarantaine’ vaak op de laatste weken. Maar waar komt het precies vandaan?

‘Quarantaine’ komt uit het Frans en het verwijst naar ‘veertig dagen afzondering om verspreiding van besmettelijke ziektes te voorkomen’. In de 15de eeuw werden schepen uit verre oorden bij terugkomst in de haven van Venetië veertig dagen in isolatie gehouden om verspreiding van besmettelijke ziektes te voorkomen (Etymologiebank.nl). Het woord komt dus oorspronkelijk van het Italiaanse ‘quaranta’, wat veertig betekent. Het aantal veertig zou dan weer gebaseerd zijn op de kerkelijke vastenperiode.

Qua spelling kunnen we alleen maar zeggen dat samenstellingen met quarantaine de algemene regel volgen. Je schrijft dus alles aan elkaar, behalve als de klinkers botsen:

quarantaineafdeling, thuisquarantaine, quarantaine-inrichting, quarantaineziekenhuis, quarantainekamer

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze site. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘corona virus’, ‘Corona virus’, ‘Coronavirus’ of ‘coronavirus’?

Antwoord: Als Nederlandstaligen zijn we de beste in het uitvinden van neologismen, nieuwe woorden. Zeker in rare tijden zoals nu. Intussen is corona is al lang geen nieuw of ‘vreemd’ woord meer, het staat zelfs al in het Groene Boekje en in de Van Dale. Daarom is een hoofdletter C ook niet meer nodig. En net zoals andere samenstellingen schrijven we zo veel mogelijk aaneen. Het juiste antwoord is dus ‘coronavirus’. Je schrijft enkel een streepje als de klinkers botsen zoals in:

• corona-advies, corona-infectie, corona-angst

In alle andere gevallen schrijven we dus samenstellingen met corona aan elkaar én zonder hoofdletter:

coronavirus, coronastress, coronatest, coronamaatregelen, coronabesmetting, coronakredieten, coronarichtlijnen, coronanieuwsbrief, coronacrisis, coronaverwijzing, coronapatiënt, coronatijden ….

Nog meer vragen? Contacteer ons via info@tradromanicae.be of via het contactformulier op deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: is het ‘dat heb je nog te goed?’ of ‘dat heb je nog tegoed’?

Antwoord: Zoals dikwijls het geval is, hangt de schrijfwijze af van de betekenis. Te goed in twee woorden betekent iets anders dan tegoed in één woord. Tegoed in één woord betekent dat je nog ergens recht op hebt, dat je een positief saldo hebt en kan verwijzen naar een bedrag. Je kan het ook als zelfstandig naamwoord gebruiken: je kan er een lidwoord voor zetten (een tegoed, het tegoed). Ook in combinaties met een werkwoord (tegoed hebben, zich tegoed doen) schrijf je tegoed aan elkaar. Te goed in twee woorden betekent dan weer dat iets beter is dan gewoon, het wordt als versterking gebruikt.

Voorbeelden:

• Hij is veel te goed voor zijn werknemers. (te goed in twee woorden, want in de betekenis van ‘beter dan gewoon’)

• Als je je werk te goed doet, wordt dat niet altijd beloond. (te goed in twee woorden, want in de betekenis van ‘beter dan gewoon’)

• Je hebt nog een tegoed van €20 bij die kledingwinkel. (tegoed in één woord, want het verwijst naar iets waar je nog recht op hebt)

• Dat heb je nog van me tegoed! (in combinatie met een werkwoord: tegoed hebben)

• De genodigden deden zich tegoed aan het rijkelijk gevulde buffet. (in combinatie met een werkwoord: zich tegoed doen)

Graag meer Tr@dvies? Scrol naar beneden op deze pagina of stuur ons een mail (info@tradromanicae.be). (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het per sé / per se / perse / persé?

Antwoord: De juiste vorm is per se. In twee woorden en zonder accent. Per se komt uit het Latijn. En hoewel de uitspraak anders kan doen vermoeden, moet er geen accentteken op.

Je ziet de vernederlandste versie ‘persé’ ook vaak verschijnen, vooral in informele taal. Sommige officiële bronnen keuren die variant dan ook goed. In het Groene Boekje is er dan weer geen sprake van persé. De meningen zijn dus verdeeld :).

Meer Tr@dvies nodig? Contacteer ons via info@tradromanicae.be of via het contactformulier op onze site. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Schrijf je ‘het beste’ of ‘het best’?

Antwoord: In de zin ‘Wat doe je het best/het beste op Blue Monday?’ zijn de beide schrijfwijzen correct. Er is wel een verschil tussen gesproken en geschreven taal. In gesproken taal komt ‘het beste’ meer voor en in geschreven taal krijgt ‘het best’ de voorkeur.

In België zien we soms dat het lidwoord wordt weggelaten bij ‘best’. Een voorbeeld: Je raadpleegt best een taalprofessional. Dat mag in België en komt vooral voor in gesproken taal en in informele schrijftaal.

Het antwoord op de vraag: ‘Wat doe je het beste/het best op Blue Monday?’ is dan ook een taalprofessional raadplegen ;).

Meer advies nodig? Stuur een mail naar info@tradromanicae.be of contacteer ons via deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Hoe zit het met socialemediaterminologie zoals Facebooken/instagrammen?

Antwoord: We facebooken, twitteren, whatsappen en instagrammen er allemaal op los, maar hoe schrijven we dat nu allemaal? En hoe werkt het met de samenstellingen en afleidingen ervan?

De socialemediakanalen Facebook, Instagram, WhatsApp en Twitter zijn al zo ingeburgerd dat ze hun eigen werkwoord hebben: we facebooken, instagrammen, whatsappen en twitteren (telkens met kleine letters). Je volgt daarbij de gewone regels om werkwoorden te vervoegen. Ook diegene die facebookt (facebooker), whatsappt (whatsapper) of twittert (twitteraar) heeft al een naam gekregen, zonder hoofdletter dan. Als je een samenstelling of afleiding wil schrijven, is het wél nog gebruikelijk om de hoofdletter te behouden, al is dat waarschijnlijk een kwestie van tijd.

Je schrijft dus:

Facebookaccount, Facebookactie, Facebookbericht, Facebookfilmpje, Facebookgebruiker, Facebookpagina, Facebookprofiel, Facebookvriend WhatsAppaccount, WhatsAppbericht, WhatsAppgroep, Twitterbericht, Twittercampagne, Twitterdebat …

Nog vragen? Of een andere vraag? Contacteer ons op info@tradromanicae.be (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het lage emissiezone, lage-emissiezone of lageemissiezone?

Antwoord: Je kan er tegenwoordig niet meer naast kijken: de lage(-)emissiezone heeft haar intrede gemaakt. Maar hoe schrijf je dit modewoord nu?

Lage-emissiezone bestaat uit twee woorden die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Normaal schrijven we zo’n samenstelling aaneen, maar in dit geval botsen de klinkers ‘e’ en ‘e’ met elkaar. Daardoor zou ‘lageemissiezone’ moeilijk leesbaar worden. Je moet dus een koppelteken schrijven.

Lage emissiezone, in twee woorden zonder koppelteken, is sowieso fout. Als je het zo leest, lijkt het alsof ‘lage’ slaat op ‘zone’. Dat klopt niet, want het is geen lage zone, maar een zone met een lage emissie. ‘Lage’ slaat dus op ‘emissie’ en daarom moet er een verbinding zijn tussen de woorden. Lang leve het koppelteken!

Meer Tr@dvies? Contacteer ons op info@tradromanicae.be (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het btw, b.t.w., B.T.W. of BTW?

Antwoord: Over de schrijfwijze van afkortingen twijfelen we allemaal wel eens. Je baseren op wat je overal op het internet vindt, is zeker geen goede methode om te weten hoe je een afkorting correct spelt. Een belangrijke vuistregel is dat je ingeburgerde afkortingen meestal met een kleine letter schrijft. Aangezien iedereen ‘btw’ wel kent, wordt het dus in kleine letters geschreven. De puntjes zijn overbodig. Ook in samenstellingen met een afkorting (waar je een koppelteken zet tussen de afkorting en het tweede woord) blijven de kleine letters behouden. Uiteraard krijgt de eerste letter van de afkorting wél een hoofdletter in het begin van een zin.

Voorbeelden:

·         De btw bedraagt 21% in België.

·         Het btw-nummer vind je bovenaan op de factuur.

·         Btw-aangifte vergeten?

Ook andere ingeburgerde afkortingen volgen de bovenstaande regels:

·         Mijn gsm ligt op het aanrecht.

·         De werkgever vroeg het cv van de werknemer.

·         De loketbediende moest zijn pc nog opstarten.

·         Het journaal komt nog steeds rond 19 uur op tv.

·         De sociale partners hebben over een nieuwe cao onderhandeld.

·         Weinig mensen weten waarvoor ‘wc’ staat.

Meer weten of nog twijfels? Aarzel dan niet om me te contacteren op info@tradromanicae.be voor meer Tr@dvies. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het ‘allezins’, ‘alleszins’ of ‘allesinds’?

Antwoord: Enkel ‘alleszins’, met ‘s’ en ‘z’ (en zonder ‘d’) is correct. Als het op soortgelijke woorden zoals geenszins, enigszins, anderszins … aankomt, zien we heel wat verschillende schrijfwijzen de revue passeren. Onthoud dat je altijd een ‘s’ combineert met een ‘z’ in de volgende woorden:

·         Alleszins

·         Geenszins

·         Enigszins

·         Anderszins

·         Veelszins

(Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Hoe schrijven we zowizo/sowieso/zowieso/zowiezo/zoizo/…?

Antwoord: Het antwoord is heel gemakkelijk. Ondanks alle verschillende versies die je online aantreft, is alleen de schrijfwijze ‘sowieso’ juist. ‘Sowieso’ komt eigenlijk uit het Duits, zelfs de spelling hebben we exact overgenomen.

(Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het 1 april grap, 1-aprilgrap of 1 aprilgrap?

Antwoord: Aangezien we het woord ‘aprilgrap’ als een samenstelling beschouwen, moet het aaneen. Volgens de officiële spelling is het ‘1 aprilgrap’ (met een spatie tussen het cijfer en het woord), zoals 5 eurobiljet en 4 sterrenhotel. Ook 1-aprilgrap, met streepje, is correct. We schrijven namelijk ook een koppelteken bij 50-plusser en 30-jarige. Het is daarom misschien logischer om dat ook door te trekken bij 1-aprilgrap. Onthoud zeker dat het niet juist is om ‘1 april grap’ te schrijven. En dat is geen grap ;).

Meer weten? Contacteer me op info@tradromanicae.be of via het contactformulier van deze website. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Is het s’ avonds of ’s avonds?

Antwoord: Het weglatingsteken komt vóór de ‘s’. Het woord zegt het zelf: het is een ‘weglatingsteken’, het vervangt iets wat er niet (meer) staat. ’s Avonds komt namelijk van het oude ‘des avonds’ dat we nu niet meer gebruiken.

Extra weetje: als de zin begint met ’s krijgt pas het volgende woord een hoofdletter. In het begin van een zin is het dus ’s Avonds en niet ’S avonds.

Voorbeelden

• Hij maakt ’s avonds graag een wandeling.

• ’s Nachts kwam het feest pas echt op gang.

• Ze neemt ’s morgens de vroege trein.

• ’s Middags gingen ze samen lunchen in Brussel.

Tr@dvies nodig? Contacteer me dan op info@tradromanicae.be (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: Heb je dat artikel geliket of geliked?

Antwoord: Het ziet er misschien een beetje vreemd uit op het eerste gezicht, maar het juiste antwoord is ‘geliket’, met een ‘t’. Vaak zien we dat mensen moeite hebben met de vervoeging van Engelse werkwoorden (denk maar aan liken, deleten, lunchen, downloaden, timen  …), misschien omdat ze beïnvloed zijn door het Engels zelf. Eigenlijk is er één gemakkelijke vuistregel: ze volgen de regels van de vervoeging van Nederlandse werkwoorden.

Stappenplan:

1. Je neemt de stam van het werkwoord, in dit geval is de stam ‘like’

2. Luister naar de verleden tijd om te weten of het werkwoord eindigt op ‘te’ of ‘de’, in dit geval eindigt het op ‘te’ (‘likete’)

3. Om het voltooid deelwoord te vormen, schrijf je er ‘ge’ voor en voeg je achteraan een ‘t’ of een ‘d’ toe, afhankelijk van het antwoord op stap 2

4. GE + LIKE + T => geliket

Voorbeelden:

• Ik heb het tr@dvies van deze maand geliket. (GE + LIKE + T)

• De directeur had al zijn spam gedeletet uit voorzorg. (GE + DELETE + T)

• Mijn collega had het verkeerde document gedownload. (GE + DOWNLOAD) —> er staat al een ‘d’ dus die moet je niet meer toevoegen

• Vorige week hebben we lekker geluncht in dat restaurant. (GE + LUNCH + T)

• De presentatie was zorgvuldig getimed. (GE + TIME + D)

Uiteraard zijn er ook uitzonderingen, maar dat is voor een volgende keer. Meer weten? Meer taalhonger? Vraag je gepersonaliseerd tr@dvies op info@tradromanicae.be. (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: is het super solden of supersolden? En mega korting of megakorting?

Antwoord: In het begin van het jaar draait de commerciële wereld op volle toeren: koppelverkopen, solden, dumpprijzen. Alles is mega, super en kei. Maar hoe schrijven we nu eigenlijk samenstellingen met mega, super en kei?

Het antwoord is heel gemakkelijk: samenstellingen met mega, super en kei schrijven we aaneen, behalve als de klinkers botsen. Dat is trouwens de basisregel in het Nederlands: zoveel mogelijk aaneenschrijven, behalve als de klinkers botsen.

Voorbeelden:

• Dit weekend supersolden/superkortingen/superaanbiedingen bij uw vertrouwde meubelwinkel. (aaneen, want geen klinkerbotsing mogelijk)

• De kinderen vonden het uitstapje naar eigen zeggen ‘keileuk’ / ‘superleuk’ / ‘megaleuk’. (aaneen, want geen klinkerbotsing)

• In dat winkelcentrum vind je een mega-aanbod aan babyspullen. (met koppelteken, want de klinkers a en a botsen)

Nog vragen of graag meer Tr@dvies? Contacteer me dan op info@tradromanicae.be (Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: is het Kerst of kerst? En is het kerstvakantie of Kerstvakantie?

Antwoord: Nu de feestdagen in volle aantocht zijn, zien we overal in het straatbeeld kerstgerelateerde woorden zoals Prettig Kerstfeest/kerstfeest, kerst/Kerst, kerstmis/Kerstmis, Kerstvakantie/kerstvakantie opduiken. Maar wat is nu de correcte spelling van die voorgedrukte woorden op onze kerstkaarten?

De regel is dat we de officiële namen van feestdagen met een hoofdletter schrijven, dus Kerstmis. Alle andere afleidingen van Kerstmis en informele benamingen zoals kerst, moeten met een kleine letter.

Voorbeelden:

• Ze had haar kerstkaarten begin december al geschreven. (afleiding van Kerstmis, dus met een kleine letter).

• De kerstvakantie begint volgende week. (afleiding van Kerstmis, dus met een kleine letter)

• Met kerst/kerstdag/kerstavond vieren we altijd bij onze schoonouders. (informele benaming en afleidingen van Kerstmis, dus met een kleine letter)

• Zalig kerstfeest! (afleiding van Kerstmis, dus met een kleine letter)

(Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)

Vraag: schrijven we ‘te veel’ of ‘teveel’?

Antwoord: Zowel ‘te veel’ als ‘teveel’ bestaan, maar er is een betekenisverschil. ‘Teveel’ in één woord is een zelfstandig naamwoord en betekent ‘een overschot’. Je kan er ook een lidwoord (een, het) bij gebruiken. Dat kan bij ‘te veel’ in twee woorden dan weer niet.

‘Te veel’ in twee woorden betekent ‘meer dan nodig’ en moet los worden geschreven. Het drukt een versterking uit, net zoals ‘te weinig’. ‘Te veel’ in twee woorden is het tegenovergestelde van ‘te weinig’, en dat schrijven we uiteraard ook nooit aaneen. Als je ‘te veel’ in een zin kan vervangen door ‘te weinig’, moet je het in twee woorden schrijven.

Voorbeelden:

• Er is een teveel aan kappers. (hier kan je niet zeggen: Er is een *te weinig aan kappers.)

• Er zijn te veel reizigers op deze trein (hier kan je ‘ te veel’ wél vervangen door ‘te weinig’: Er zijn te weinig reizigers op de trein.)

• Hij werkt te veel. (hier kan je ‘te veel’ vervangen door ‘te weinig’: Hij werkt te weinig.)

• Het teveel aan uitgaven werd zichtbaar in het jaarrapport. (hier kan je niet zeggen: Het *te weinig aan uitgaven werd zichtbaar in het jaarrapport.)

(Bronnen: Taaladvies, Onze Taal, VRT Taal)